Dennis Hopper tijdens opnamen van de film 'Apocalypse Now', Filipijnen (1976) © Chas Gerretsen / Nederlands Fotomuseum

Persbericht, 25 augustus 2021

15 oktober 2021 – 22 april 2022

Het Nederlands Fotomuseum presenteert vanaf 15 oktober 2021: In de hoofdrol Chas Gerretsen, de eerste overzichtstentoonstelling van de Nederlandse fotograaf Charles (Chas) Gerretsen (1943). In de tentoonstelling is, naast zijn beroemde foto’s, ook veel niet eerder getoond werk te zien. Het oeuvre van Chas Gerretsen raakt aan belangrijke thema’s: bestaat er zoiets als objectieve journalistiek? Moet je stelling nemen als fotograaf? Kan een foto schuldig zijn? De oorlog in Vietnam, de staatsgreep in Chili maar ook beroemdheden als John Travolta en Dennis Hopper maken deel uit van de foto-carrière van Gerretsen. Net als het beruchte portret van dictator Pinochet met zonnebril uit 1973. Het is de eerste overzichtstentoonstelling die het Nederlands Fotomuseum maakt met een levende collectie-fotograaf. Het archief van Gerretsen bevindt zich sinds begin jaren negentig in het depot van het Nederlands Fotomuseum, waar ruim 175 oeuvres worden bewaard van fotografen uit Nederland. 

Chas Gerretsen is een onverschrokken fotograaf. Hij reisde naar Vietnam toen daar in volle hevigheid werd gevochten en was ter plekke bij een brute staatsgreep begin jaren zeventig in Chili. In Vietnam maakte hij vele opnamen van het oorlogsgeweld, verwoestingen en vluchtelingen. Als enige Nederlander ontving hij de Robert Capa Gold Medal wegens uitzonderlijke moed. De tentoonstelling vertelt het verhaal van een fotojournalist die weet hoe belangrijk het is dat een verslaggever ter plekke is, al betekent dat jezelf in gevaarlijke situaties begeven. Gerretsen is een zeer veelzijdig fotograaf. Hij werkte behalve als oorlogsverslaggever in Azië en Chili ook in Hollywood, waar hij de set van de filmklassieker Apocalypse Now fotografeerde en vele filmsterren in hun jonge jaren, onder meer John Travolta.

Op 11 september 1973 was Chas Gerretsen in Chili en fotografeerde hij de staatsgreep van generaal Augusto Pinochet tegen president Salvador Allende, met historische foto’s tot gevolg. Ongetwijfeld de beroemdste is het beeld van dictator Pinochet met zijn armen over elkaar, omringd door militairen, genomen zeven dagen na de staatsgreep. De foto werd op grote schaal afgedrukt door persbureaus en instituten, en op pamfletten en spandoeken van zowel voor- als tegenstanders. Voor velen staat deze foto symbool voor het kwaad.

Het werk van Chas Gerretsen sluit naadloos aan bij de missie van het Nederlands Fotomuseum. Het museum bewaart visuele verhalen die ertoe doen en presenteert deze in een actuele context. In 1995 werd het bijzondere archief van Gerretsen opgenomen door de directeur van het Nederlands Fotoarchief, voorloper van het Nederlands Fotomuseum, Flip Bool. Het omvat 52.000 negatieven, 30.000 kleurendia’s en (contact) afdrukken. De laatste jaren is gewerkt aan het ordenen van het archief en het digitaliseren ervan. Een proces waaraan Gerretsen en zijn partner Monika Pfandzelter een zeer waardevolle bijdrage hebben geleverd. Sinds begin 2019 plaatst Chas Gerretsen de foto’s die het museum heeft gedigitaliseerd op sociale media. Met name in Chili zijn er velen die volgen wat hij publiceert, omdat de foto’s die hij in 1973 maakte zo uitzonderlijk zijn. Sommige Chilenen hopen verdwenen verwanten of vrienden op de foto’s te herkennen.

De wereldberoemde foto van Pinochet met zijn militairen, is opgenomen in de Eregalerij van de Nederlandse Fotografie die deze zomer opende in het Nederlands Fotomuseum. In de Eregalerij vertellen 99 foto's het verhaal van de ontwikkeling van de fotografie in Nederland. 

Gastcurator Iris Sikking maakte de selectie van ruim 200 foto’s van Chas Gerretsen, componeerde deze tot een verhaal en plaatste ze in een actuele context. Zij stelde ook de bij de tentoonstelling behorende catalogus samen.

Het Nederlands Fotomuseum publiceert speciaal bij de tentoonstelling het boek In de hoofdrol Chas Gerretsen met alle foto's uit de tentoonstelling. Birgit Donker, directeur van het Nederlands Fotomuseum, schreef het voorwoord en daarnaast zijn er verschillende boeiende essays te lezen, onder meer van de curator Iris Sikking en vier gastschrijvers onder wie curatoren van het Museo de la Memoria y los Derechos Humanos in Chili. Het boek is de tweede monografie in de nieuwe Collectiereeks van het Nederlands Fotomuseum uitgegeven door Lecturis.

In de hoofdrol Chas Gerretsen (Nederlandstalig) ISBN 978 94 6226 409 0

Starring Chas Gerretsen (Engelstalig) ISBN 978 94 6226 406 9

Prijs € 35,-

In oktober komt ook de autobiografie van Chas Gerretsen uit: Het wonderbaarlijke en vreemde leven van Chas Gerretsen. 

Boom Uitgevers, ISBN 9789024434473 | € 24,50

Over het werk van Chas Gerretsen tijdens de beroemde film uit 1979 gaat het fotoboek: Apocalypse Now, The Lost Photo Archive. 

Prestel Publishing, ISBN 978-3791388083 | € 44,90

Volg de website van het Nederlands Fotomuseum voor speciale evenementen.

________________________________________

Noot voor de redactie

Voor meer informatie over de tentoonstelling, beeldmateriaal, interviewverzoeken of voor een persbezichtiging, neem contact op met:

Klik hier voor de persmap

________________________________________